აფხაზი ოჯახების ბაირამი და სადღესასწაულო სუფრის მორთვის ტრადიციები. როგორ მზადდება მთავარი ტკბილეული- ჰალვა და კიდევ რა შტრიხები აქვს წეს-ჩვეულებებს, რომლებსაც აჭარაში მცხოვრები აფხაზები ინახავენ ?
აჭარაში მცხოვრები აფხაზი მუსლიმები, ერთამენთს, ასე, რამადან ბაირამს ულოცავენ. დღესასწაულთან დაკავშირებით, მორწმუნეები ოჯახში, მთავარ ტკბილეულს, ჰალვას ამზადებენ. აფხაზები ტკბილეულს განსხვავებულად ამზადებენ. დიასახლისი გვიყვება, რომ მის მომზადებას, დაახლოებით, 2 საათი სჭირდება.
ასიდა გვიყვება, რომ სადღესასწაულო ტკბილეულის მომზადებისას აუცილებელია, თავსაბურავის გაკეთება. ტრადიციის მიხედვით, როცა გაზქურაზე ფქვილი იხალება, აუცილებელია ფანჯარა ღია იყოს. მომზადების პროცესში კი, არაბულ ენაზე, ლოცვას კითხულობენ. აფხაზეთში მცხოვრები მუსლიმებისგან განსხვავებით, ადგილობრივები ჰალვის მოსამზადებლად, თაფლს არ იყენებენ. მორწმუნეეები ბაირამის დღესაასწაულზე საფლავებზე გადიან და ჰალვას, მიცვალებულთა მოსახსენიებლად, ერთმანეთს უზიარებენ.
ლეილა კუდბა, ახალა, საბაირამო სუფრას ამზადებს. კუდბას საგვარეულო აჭარაში 1867 წლიდან ცხოვრობს და თავს აქაურებად მიიჩნევენ. თუმცა, ბაირამის დღესასწაულზე მაინც, აფხაზურ ჰალვას, ამზადებენ. მიუხედავად იმისა, რომ ოჯახში აფხაზურად თითქმის არ საუბრობენ, შენარჩუნებული აქვთ, კიდევ ერთი, ტრადიცია: მარხვის პერიოდში, ხელმოკლე ოჯახებს, ჰალვის გუნდებს ურიგებენ. სხვა მუსლიმანების მსგავსად, ისინიც, რამადან ბაირამზე ფითრის ფულს აგროვებენ და გაჭირვებულებს ჩუქნიან.
იმისათვის, რომ ტრადიციები შეინარჩუნონ, ოჯახებს, შვილები ისეთ სკოლაში დაყავთ, სადაც აფხაზური ენა ისწავლება. ბავშვებს, ძველი წესების შესახებაც უყვებიან.
დღეს, 30 დღიანი მარხვის შემდეგ, ისლამის მორწმუნეები ორი დიდი დღესასწაულიდან, ერთ-ერთს, რამადან ბაირამს ზეიმობენ. დღესასწული სამი დღის განმავლობაში გრძელდება.
92
s
s
s