არასამთავრობო სექტორი, „საჯარო დაწესებულებაში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ საქართველოს კანონის“ დახვეწის საჭიროებაზე საუბრობს. საქმე იმაშია, რომ ერთ-ერთი მუხლით, ყოფილ საჯარო მოხელეს, ერთი წლის განმავლობაში ეკრძალება ისეთ საწარმოში მუშაობის დაწყება, რომელსაც მანამდე სამი წლის მანძილზე, სისტემატურად, სამსახურეობრივად ზედამხედველობდა. მოქმედი ნორმა, ყურადღების ცენტრში მას შემდეგ მოექცა, რაც ცნობილი გახდა, რომ აჭარის ფინანასთა და ეკონომიკის ყოფილი მინისტრი, დავით ბალაძე სამინისტროდან წასვლის შემდეგ, წელიწადნახევარში, კომპანია „ალიანსის“ დირექტორი გახდა. კონკრეტული ვადა არ დარღვეულა, თუმცა საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოში ამბობენ, რომ კანონი მაინც გადასახედია.
დავით ბალაძე აჭარის ფინანსთა და ეკონომიკის სამინისტროს 2013-2016 წლებში ხელმძღვანელობდა. ამ პერიოდში სამინისტრომ ბათუმის მუნიციპალიტეტისგან სასტუმრო „ჰილტონის“ გვერდით დიდი მიწის ნაკვეთი მიიღო. ბალაძემ მაშინ ტერიტორია შპს „ალიანს ჯგუფს“ მიჰყიდა, სწორედ იმ კომპანიას, რომლის დირექტორი თავად გახდა წელიწადნახევრის შემდეგ, ანუ მას შემდეგ, რაც მინისტრის თანამდებობა დატოვა. ადგილზე ამჟამად ახალი სასტუმრო შენდება.
საეჭვო დამთხვევის შესახებ კითხვები გვქონდა დავით ბალაძესთან, თუმცა მცდელობის მიუხედავად, ჩვენ დღეს მასთან დაკავშირება ვერ შევძელით.
მსგავსი ფაქტები ქართულ რეალობაში ცოტა არ არის. საჯარო და კერძო სექტორებს შორის სამსახურებრივ გადაადგილებას და პოზიციებზე გადათამაშებას, ერთი შეხედვით, პრობლემად არავინ აღიქვამს. არადა სწორედ მსგავსი შემთხვევები საჭიროებს განსაკუთრებულ ყურადღებას, რადგან ინტერესთა კონფლიქტის ნიშნებს და კორიფციის რისკებს შეიცავს. ამ ფორმას „მბრუნავი კარი“ ჰქვია.
დასაქმების მსგავსი პრინციპი და მარეგულირებელი კანონმდებლობა „საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველომ“ შეისწავლა. არასამთავრობო ორგანიზაციაში განსაკუთრებულ პრობლემად საჯარო და კერძო სექტორბს შორის სამსახურეობრივ გადაადგილებას მიიჩნევს, როცა ეს გადათამაშება ერთი სექტორის ფარგლებში ხდება.
როგორია საქართველოს კანონმდებლობა ამ მიმართულებით?
საჯარო სამსახურის ბიუროს განმარტებით, ყოფილ თანამდებობის პირს ერთი წლის განმავლობაში ეკრძალება დასაქმება მხოლოდ საჯარო სამსახურის სისტემაში არსებულ იმ დაწესებულებაში, რომელსაც ის მანამდე სამსახურებრივად ზედამხედველობდა.
რაც შეეხება კანონის აღსრულებას. არასამთავრობო ორგანიზაციაში ამბობენ, რომ ეს პრობლემურია, რადგან არ ადგენს, რომელი უწყებაა პასუხისმგებელი ნორმის აღსრულების ზედამხედველობაზე. მათივე თქმით, ბუნდოვანია განმარტებები.
საჭიროებს თუ არა კანონი დახვეწას და არის თუ არა ამის პოლიტიკური ნება? მმართელი გუნდის დეპუტატი აჭარის უმაღლესი საბჭოდან ამბობს, რომ:
რეგულირების გასაუმჯობესებლად მესამე სექტორი რამდენიმე რეკომენდაციას იძლევა: გადაიხედოს კანონმდებლობა საერთაშორისო პრაქტიკის გათვალისწინებით , დაემატოს შეზღუდვა, რომლითაც ყოფილი თანამდებობის პირების კომპანიებს 2 წლით აეკრძალებათ იმ უწყებების სახელმწიფო შესყიდვებში მონაწილეობა, რომელსაც ეს თანამდებობის პირები ხელმძღვანელობდნენ ან ზედამხედველობდნენ. განისაზღვროს უწყება, რომელიც ზედამხედველობას გაუწევს ყოფილი თანამდებობის პირების მიერ კანონის მოთხოვნების დაცვას.