კო­რო­ნა­ვირუ­სის ახა­ლი ტიპი, COVID-19 ძი­რი­თა­დად ინ­ფი­ცი­რე­ბულ­თან ახლო კონ­ტაქ­ტი­სას ვრცელ­დე­ბა - მა­შინ, როცა ვე­სა­უბ­რე­ბით ახლო მან­ძილ­ზე, როცა ის ჩვენს სი­ახ­ლო­ვებს ახ­ვე­ლებს, ან აცე­მი­ნებს. თუმ­ცა, მხო­ლოდ ეს არ არის - კო­რო­ნა­ვირუ­სით და­ინ­ფი­ცი­რე­ბის წყა­რო, შე­საძ­ლოა, ის ზე­და­პი­რიც გახ­დეს, რო­მელ­ზეც ვირუ­სი მოხ­ვდე­ბა - მა­გა­ლი­თად, ფული, კი­ბის მო­ა­ჯი­რი ან ლიფ­ტის ღი­ლა­კე­ბი... და­ინ­ფი­ცირ­დე­ბით, თუ ხელს ჯერ ასეთ ზე­და­პირს, ხოლო შემ­დეგ სა­ხეს, თვალს, ან ცხვირს შე­ა­ხებთ. სწო­რედ ამი­ტომ აქვს ხე­ლე­ბის ჰი­გი­ე­ნას გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მნიშ­ვნე­ლო­ბა.

• რა გა­ნა­პი­რო­ბებს COVID-19-ის გამ­ძლე­ო­ბას და რამ­დენ ხანს ცო­ცხლობს ის სხვა­დას­ხვა სა­ხის მყარ ზე­და­პირ­ზე?

ზე­და­პირ­ზე კო­რო­ნა­ვირუ­სის გამ­ძლე­ო­ბა ბევრ ფაქ­ტორ­ზეა და­მო­კი­დე­ბუ­ლი, მათ შო­რის, გა­დამ­წყვე­ტი ფაქ­ტო­რე­ბია ჰა­ე­რის ტემ­პე­რა­ტუ­რა, ტე­ნი­ა­ნო­ბა და ზე­და­პი­რის სა­ხე­ო­ბა. აღ­ნიშ­ნულ სა­კი­თხთან და­კავ­ში­რე­ბით უკვე ჩა­ტარ­და რამ­დე­ნი­მე კვლე­ვა. გა­გაც­ნობთ ექ­სპერ­ტე­ბის მიერ ყვე­ლა­ზე სან­დოდ მიჩ­ნე­უ­ლი კვლე­ვე­ბის შე­დე­გებს, რო­მელ­საც გა­მო­ცე­მა Business Insider აქ­ვეყ­ნებს.

გა­მო­ცე­მის ცნო­ბით, 2 აპ­რილს ჟურ­ნალ The Lancet Microbe-ში გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი კვლე­ვის თა­ნახ­მად, COVID-19 ქა­ღალ­დის ზე­და­პი­რი­დან 3 სა­ათ­ში გაქ­რა. 2 დღე გაძ­ლო მან ხისა და ტან­საც­მლის ზე­და­პირ­ზე, 4 დღე მი­ნა­ზე და ქა­ღალ­დის ფულ­ზე (შე­ნიშ­ვნა: ის, თუ რა­ტომ ძლებს COVID-19 ფუ­ლის კუ­პი­უ­რა­ზე უფრო მეტ­ხანს, ვიდ­რე ჩვე­უ­ლებ­რივ ქა­ღალ­დზე, ჯერ შეს­წავ­ლის სა­გა­ნია).

მკვლე­ვა­რე­ბის მიერ შე­მოწ­მე­ბულ მა­სა­ლებს შო­რის, კო­რო­ნა­ვირუს­მა ყვე­ლა­ზე დიდ­ხანს - 7 დღე გაძ­ლო სა­მე­დი­ცი­ნო პირ­ბა­დის გარე ზე­და­პირ­ზე.

აღ­ნიშ­ნულ სა­კი­თხთან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი კი­დევ ერთი კვლე­ვის შე­დე­გი New England Journal of Medicine-ში 17 მარტს გა­მოქ­ვეყ­ნდა. ამ კვლე­ვის მი­ხედ­ვით, ვირუსს შე­უძ­ლია 4 საა­თი გაძ­ლოს სპი­ლენძზე, 1 დღე მუ­ყა­ო­ზე, 3 დღე პლასტმას­სა და უჟან­გავ ფო­ლად­ზე. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ ორი­ვე კვლე­ვის დროს, სპე­ცი­ა­ლის­ტებ­მა კო­რო­ნა­ვირუ­სის გამ­ძლე­ო­ბა შე­ის­წავ­ლეს 65%-იანი ტე­ნი­ა­ნო­ბი­სა და 21°C-ის ტემ­პე­რა­ტუ­რის პი­რო­ბებ­ში

ჰა­ე­რის ტემ­პე­რა­ტუ­რის როლი კო­რო­ნა­ვირუ­სის გამ­ძლე­ო­ბა­ზე

ერთ-ერთი ბოლო კვლე­ვა აჩ­ვე­ნებს, რომ COVID-19 ორი კვი­რა ძლებს 4°C ტემ­პე­რა­ტუ­რა­ზე, ხოლო 37°C-ზე ერთი, ან ორი დღე. რაც უფრო მა­ღა­ლია ტემ­პე­რა­ტუ­რა, მით უფრო მცირ­დე­ბა ვირუ­სის გამ­ძლე­ო­ბა. ჰონგ კონ­გის უნი­ვერ­სი­ტე­ტის მეც­ნი­ე­რე­ბის დას­კვნით, +56 გრა­დუს­ზე კო­რო­ნა­ვირუ­სი 30 წუთ­ში, ხოლო +70 გრა­დუს­ზე ხუთ წუთ­ში კვდე­ბა.

• რამ­დენ ხანს ძლებს კო­რო­ნა­ვირუ­სი საკ­ვებ პრო­დუქ­ტებ­ზე და შე­საძ­ლე­ბე­ლია თუ არა, ადა­მი­ა­ნი საკ­ვე­ბით და­ინ­ფი­ცირ­დეს?

ჯერ­ჯე­რო­ბით არ არ­სე­ბობს კვლე­ვა იმის შე­სა­ხებ, თუ რამ­დენ ხანს ძლებს კო­რო­ნა­ვირუ­სი ხი­ლის, ან ბოსტნე­უ­ლის ზე­და­პირ­ზე, მაგ­რამ იმის შან­სი, რომ ის პრო­დუქტზე მოხ­ვდეს და ადა­მი­ანს გა­და­ე­დოს, ნამ­დვი­ლად არის.

ამის შე­სა­ხებ წერს კა­ნა­დუ­რი გა­მო­ცე­მა Globalnews. გა­მო­ცე­მას­თან სა­უბ­რი­სას ეპი­დე­მი­ო­ლო­გი და ინ­ფექ­ცი­ურ და­ა­ვა­დე­ბა­თა ექ­სპერ­ტი, ექი­მი ჯეფ უონ­გი ამ­ბობს, რომ თუ ვირუ­სით ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნი სურ­სა­თის მა­ღა­ზი­ა­ში და­ახ­ვე­ლებს, ან და­ა­ცე­მი­ნებს, დი­დია იმის შან­სი, რომ COVID-19 საკ­ვებ­ზე მოხ­ვდე­ბა.

ჯეფ უონ­გი გვირ­ჩევს, რომ თა­ვის და­ზღვე­ვის მიზ­ნით, კონ­ტე­ი­ნერ­ში მო­თავ­სე­ბუ­ლი და შე­ფუ­თუ­ლი პრო­დუქ­ტი ვი­ყი­დოთ და არა მა­ღა­ზი­ის თა­რო­ზე უწეს­რი­გოდ, ყო­ველ­გვა­რი დამ­ცა­ვი სა­შუ­ა­ლე­ბის გა­რე­შე მო­თავ­სე­ბუ­ლი საკ­ვე­ბი. ექ­სპერ­ტის თქმით, ასე უფრო და­ცუ­ლე­ბი ვიქ­ნე­ბით.

• უნდა გა­მო­ვი­ყენთ თუ არა ბოსტნე­უ­ლი­სა და ხი­ლის გა­სა­რე­ცხად ჟელე, ან სა­პო­ნი?

კო­რო­ნა­ვირუ­სის საფრ­თხის გამო, მკაც­რად ვი­ცავთ ჰი­გი­ე­ნის წე­სებს. ზო­გი­ერ­თი კი, ხი­ლი­სა, თუ ბოსტნე­უ­ლის გა­სა­რე­ცხად ჟე­ლე­სა და სა­პონს იყე­ნებს. თუ თქვენ ასე იქ­ცე­ვით და თან გტან­ჯავთ კი­თხვა - უნდა რე­ცხავ­დეთ თუ არა პრო­დუქ­ტებს საპ­ნით, მარ­ტო არ ხართ. მსოფ­ლი­ო­ში დღეს უამ­რავ ადა­მი­ანს აწუ­ხებს იგი­ვე კი­თხვა.

საკ­ვე­ბის უსაფრ­თხო­ე­ბის ექ­სპერ­ტი, კა­ნა­დე­ლი მკვლე­ვა­რი ჯეფ ფარ­ბე­რი ამ­ბობს, რომ პრო­დუქ­ტი არა­ნა­ი­რი სა­რე­ცხი სა­შუ­ა­ლე­ბით არ უნდა გა­რე­ცხოთ. თუ საპ­ნით გა­რე­ცხილ საკ­ვებს მი­ირ­თმევთ, ამან შე­იძ­ლე­ბა გუ­ლის­რე­ვა, პირ­ღე­ბი­ნე­ბა, დი­ა­რეა და კუჭ-ნაწ­ლა­ვის სხვა პრობ­ლე­მე­ბი გა­მო­იწ­ვი­ოს. ის გირ­ჩევთ, რომ პრო­დუქ­ტი გა­რე­ცხოთ გამ­დი­ნა­რე, ცივი წყლით და ხე­ლით.

მი­სი­ვე თქმით, კო­რო­ნა­ვირუ­სის გავ­რცე­ლე­ბის პრე­ვენ­ცი­ის მიზ­ნით, გან­სა­კუთ­რე­ბით მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია სამ­ზა­რე­უ­ლო­ში ჰი­გი­ე­ნის დაც­ვა. და­ი­ბა­ნეთ ხე­ლე­ბი მა­შინ­ვე, როცა მა­ღა­ზი­ი­დან სახ­ლში დაბ­რუნ­დე­ბით. ფარ­ბე­რი ასე­ვე გირ­ჩევთ, საკ­ვე­ბის მომ­ზა­დე­ბამ­დე კარ­გად გა­რე­ცხოთ ყვე­ლა ის ჭურ­ჭე­ლი, ყვე­ლა ნივ­თი, რო­მე­ლიც საჭ­მლის მო­სამ­ზა­დებ­ლად გჭირ­დე­ბათ.

შე­გიძ­ლი­ათ, გა­მო­ი­ყე­ნოთ ჭურ­ჭლის სა­რე­ცხი სა­შუ­ა­ლე­ბა, ან ჭურ­ჭლის­თვის გან­კუთ­ვნი­ლი ალ­კოჰო­ლის შემ­ცვე­ლი სა­დე­ზინ­ფექ­ციო პრო­დუქ­ტე­ბი.

გა­მო­ცე­მა huffpost.com საკ­ვე­ბის უსაფრ­თხო­ე­ბის ექ­სპერ­ტებ­ზე დაყ­რდნო­ბით, იგი­ვე რე­კო­მენ­და­ცი­ებს გვაძ­ლევს. საკ­მა­რი­სია ხე­ლის მოძ­რა­ო­ბით გამ­დი­ნა­რე წყალ­ში კარ­გად გა­რე­ცხოთ პრო­დუქ­ტე­ბი. ლი­მო­ნის, კიტ­რის, სტა­ფი­ლოს და ა.შ გა­სა­რე­ცხად შე­გიძ­ლი­ათ შე­სა­ბა­მი­სი ჯაგ­რი­სიც გა­მო­ი­ყე­ნოთ, მაგ­რამ ისე, რომ პრო­დუქ­ტი არ და­ა­ზი­ა­ნოთ.

საკ­ვე­ბის უსაფრ­თხო­ე­ბის ექ­სპერ­ტი, ბენ ჩეპ­მე­ნი huffpost.com-თან ამ­ბობს, რომ კვლე­ვის მი­ხედ­ვით, ზო­გა­დად, პრო­დუქ­ტის გამ­დი­ნა­რე წყალ­ში გა­რე­ცხვი­სას, მას ვირუ­სე­ბი­სა და ბაქ­ტე­რი­ე­ბის 90-დან 99%-მდე შორ­დე­ბა.

• აქვს თუ არა საკ­ვე­ბის გა­რე­ცხვის დროს მნიშ­ვნე­ლო­ბა წყლის ტემ­პე­რა­ტუ­რას?

იდე­ა­ლუ­რია, თუ პრო­დუქტს ცივ წყალ­ში, ხე­ლით კარ­გად გა­რე­ცხავთ. ბევ­რი ადა­მი­ა­ნი პრო­დუქტს თბილ, ან ცხელ წყალ­ში რე­ცხავს და თვლი­ან, რომ ვირუ­სი ასე მოკ­ვდე­ბა, მაგ­რამ რე­ა­ლუ­რად, იმის­თვის, რომ ვირუ­სე­ბი და ბაქ­ტე­რი­ე­ბი მოკ­ვდეს, ისე­თი ტემ­პე­რა­ტუ­რის წყა­ლია სა­ჭი­რო, რო­მე­ლიც ხელ­საც დაგწ­ვავთ და პრო­დუქტსაც და­ა­ზი­ა­ნებს.

მა­გა­ლი­თად, თუ კიტრს ადუ­ღე­ბუ­ლი წყლით გა­რე­ცხავთ, ის და­კარ­გავს გე­მოს და საჭ­მე­ლად ვარ­გი­სი აღარ იქ­ნე­ბა, ამი­ტო­მაც ჩეპ­მე­ნი გვირ­ჩევს, რომ უბ­რა­ლოდ ცივი გამ­დი­ნა­რე წყლით და ხე­ლის მოძ­რა­ო­ბით კარ­გად გა­რე­ცხოთ. მისი თქმით, ეს სავ­სე­ბით საკ­მა­რი­სია.

წყარო: ambebi.ge

Tags:

გაზიარება

20