მეციტრუსეობა - საქართველოს სოფლის მეურნეობის ერთერთი ძირითადი და წამყვანი კომერციული დარგი. მანდარინის გავრცელებას აჭარაში .. წლოვანი ისტორია აქვს. ამის მიუხედავად დღეს ფერმერები შემცირებულ მოსავალსა და ხეების ხმობაზე, სპეციალისტები კი დარგის უკუსვლაზე საუბრობენ. რას აკეთებს ამ დროს რეგიონის სოფლის მეურნეობის სამინისტრო იმისთვის, რომ სასიამოვნო გარეგნობის ოქროსფერი ნაყოფების რეაბილიტაცია მოახდინოს? ია გოლიაძე გიამბობთ.
აჭარაში ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში ფართობი, რომელზეც მანდარინია გაშენებული, თითქმის 3 ათასი ჰექტარით შემცირდა. მეციტრუსეები მანდარინის ბაღების გაჩეხვის მიზეზად, თავად ციტრუსის ხმობას ასახელებენ. რატომ განიცდის დარგი უკუსვლას? ადგილობრივები პროდუქტიულობის შემცირებას იმას უკავშირებენ, რომ სახელმწიფოსგან მივიწყებულები არიან და მათ სათანადოდ არ ეხმარებიან.
მანდარინის ბაღი აქილე ბერიძემ 5 წლის წინ გაჩეხა. მიზეზი ციტრუსის ხმობა იყო. შემცირებული მოსავალი შემოსავლის კლებას იწვევდა, უჭირდა რეალიზაციაც. იმისთვის, რომ ოჯახი ერჩინა, საკარმიდამო ნაკვეთზე მანდარინის ნაცვლად ერთწლოვანი კულტურების დარგვა გადაწყვიტა. ციტრუსი -კარტოფილმა, სიმინდმა და ლობიომ ჩაანაცვლა.
ბერიძეები ერთადერთი ოჯახი არ არის, ვისაც მანდარინის მოვლა გაუჭირდა. ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტის, სოფელ მახვილაურში მცხოვრები კიდევ ერთი ფერმერი გვიყვება, რომ ციტრუსის მოსავალი ბოლო 10 წლის განმავლობაში გაუნახევრდა. ხეების ხმობას და პროდუქტიულობის შემცირებას ადგილობრივები იმას უკავშირებენ, რომ სახელმწიფოს მხრიდან სათანადო ხელშეწყობა არ აქვთ. ვერც აგროსაშუალებებით სარგებლობენ და ვერც პესტიციდებით.
მეციტრუსეობა რომ უყურადღებოდაა დარჩენილი, ამაზე საუბრობენ სპეციალისტებიც. მამუკა თურმანიძეს დასტურად ევროკავშირის მიერ, 2018 წელს ჩატარებული კვლევა და ციფრები მოჰყავს. ამბობს, რომ რეგიონს 80 ათასი ტონა მანდარინის წარმოების შესაძლებლობა აქვს, თუმცა 40 -ს ვერ ვცდებით. ეს კი იმიტომ, რომ ადგილობრივი ხელისუფლება სათანადო ზომებს ვერ ატარებს. სპეციალისტის აზრით, დარგი, რომლითაც სოფელი თავს ირჩენს, მასშტაბურ რეაბილიტაციის პროგრამას საჭიროებს. იმისთვის, რომ მეციტრუსეობა არ მოკვდეს, ჯიშთგანახლებაა აუციელებელი. შემდგომ კი მეცნიერული კვლევებია ჩასატარებელი.
სახელმწიფოსა და ფერმერების უფრო აქტიური კომუნიკაციის აუცილებლობაზე საუბრობს კიდევ ერთი სპეცილისტი. ნუგზარ სუარიძე მიიჩნევს, რომ სოფლად მცხოვრებლების მხრიდან გამოთქმულ პრეტენზიებს შესაბამისი უწყებები უფრო მეტ ყურადღებას უნდა უთმობდნენ.
პრობლემებს ხედავენ ოპოზიციაშიც. ხელისუფლების ოპონენტები მიიჩნევენ, რომ მილიონობით ლარი სოფლის მეურნეობის მიმართულებით არამიზნობრივად იხარჯება. ელგუჯა ბაგრატიონი ამტკიცებს, რომ მოსავლიანობის შემცირება დარგის არათანადო პოპულარიზაციას უკავშირდება. მიისვე მტკიცებით, სექტორში პროდუქტიულობის კლებას, და მანდარინის ხმობას უხარისხო პესტიციდები იწვევს. ბაგრატიონი აქ ხელს აჭარის ფინანსთა და ეკონომიკის მინისტრის, ჯაბა ფუტკარაძის მამის, ყოფილი სოფლის მეურნეობის მინისტრის, ზაურ ფუტკარაძისკენ იშვერს.
ჩაქვში, ციტრუსოვანთა სანერგე მეურნეობა ხელისუფლებამ 2012 წელს მოაწყო. აგროსერვისცენტრის ოფიციალური ვებ-გვერდის ინფორმაციით, ტერიტორიაზე 28 ჯიშის მანდარინი გამოჰყავთ. რატომ აქვს მეციტრუსეობას უკუსვლა იმ ფონზე, როცა აჭარაში ხელსაყრელი ნიადაგურ-კლიმატური პირობებია კულტურის წარმოებისთვის? აროშიძის უწყებაში კითვებზე საპასუხოდ დღეს მზად არ აღმოჩნდნენ. რეგიონში ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში ფართობი, რომელზეც მანდარინია გაშენებული თითქმის 3 ათასი ჰექტარით შემცირდა.
1
s
s
s