ოფიციალურად, საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვის გარდა, დაინტერესებულ პირს, საერთო სასამართლოებისგან, გარკევული ინფომაციების მიღება, საქმისწარმოების საერთო სისტემით შეუძლია. მაგალითად, აქვს უფლება, დამოუკიდებლად მოიპოვოს ინფორმაცია, რა ეტაპზეა ესა თუ ის საქმე, ან რა გადაწყვეტილება დადგა და სხვა. ეს პრაქტიკულია ინფორმაციის ოპერატიულად მიღების თვალსაზრისითაც, თუმცა, როგორც ჩანს, სისტემა კარგად არ მუშაობს. აიდიეფაიმ ჩაატარა კვლევა და დაასკვნა, რომ სტატისტიკის წარმოებასა და მით უფრო, მის გამოქვეყნებაში ხარვეზებია. კერძოდ, პორტალზე, მონაცემები ერთიანი სტანდარტით არ ქვეყნდება. მაშინ, როცა სასამართლოს მიმართ, საზოგადოების ნდობა მის გამჭვირვალობასა და ღიაობაზეა დამოკიდებული, მდგომარეობა ასეთია: საქართველოს სასამართლო საქმისწარმოების საერთო სისტემაში, ბოლოს ინფორმაცია, გასული წლის გაზაფხულზე აიტვირთა.
ეს საქართველოს სასამართლოების საქმისწარმოების საერთო სისტემაა. ოფიციალურ ვებ-გვერდზე ის გადაწყვეტილებები იძებნება, რომლებსაც მართლმსაჯულება იღებს. საქმის შედეგების გაცნობა, საძიებო ველში ნომრის, სასამართლო ინსტანციის ან თარიღის შეყვანითაა შესაძლებელი. პორტალზე ატვირთული ბოლო გადაწყვეტილება 2020 წლის 30 აპრილით თარიღდება, ანუ ბოლო ერთი წლის განმავლობაში საიტზე ინფორმაცია არ განახლებულა.
ეს ერთ-ერთი ხარვეზია, რომელიც საქართველოში სასამართლო სისტემის გამჭვირვალობის კუთხით არსებობს. მესამე სექტორი ჩატარებული კვლევის საფუძველზე, ასკვნის, რომ იუსტიციის საბჭოს მიერ დადგენილი მოთხოვნების შესაბამისად, საჯარო ინფორმაცია არც ერთ სასამართლოს აქვს სრულყოფილად გამოქვეყნებული, თავად საბჭოს მაჩვენებელი კი ამ კუთხით 43.64 პროცენტია. „ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტში“ ამბობენ, რომ პრობლემას პარლამენტის მიერ აუციელებელი საკანონმდებლო ცვლილებების არ მიღება იწვევს.
IDFI -ის მიხედვით, საჯარო ინფორმაციის გამოქვეყნების რეიტინგში ბათუმის საქალაქო სასამართლო, 71.23 პროცენტით, მეორე ადგილზეა. სასამართლო აქტების ხელმისაწვდომობასთან დაკავშირებით საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების შეუსრულებლობა რომ სერიოზულ გამოწვევად რჩება - ამაზე საუბრობენ ადვოკატებიც.
გამჭვირვალობის კუთხით არსებულ ხარვეზებზე საუბრობს „ბათუმელების“ ჟურნალისტი. ჯაბა ანანიძე თითქმის 20 წელი რეპორტიორია, მეხუთე წელია სამართლის საკითხებს აქტიურად აშუქებს. თითქმის ყველა პროცესს ესწრება. სასამართლოებისა და იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მიერ, საჯარო ინფორმაციის არასრულყოფილი სახით გამოქვეყნება სამუშაო პროცესში დისკომფორტს უქმნის.
იმისთვის, რომ პრობლემა მოგვარდეს პარლამენტმა სასამართლოს გადაწყვეტილებების ხელმისაწვდომობის უზრუნველსაყოფად აუცილებელი საკანონმდებლო ინიციატივა უნდა მიიღოს. ეს კი საკონსტიტუციო სასამართლოს 2019 წლის 7 ივნისის გადაწყვეტილების აღსრულებას ითვალისწინებს. ოპოზიციაში ამბობენ, რომ ამის პოლიტიკური ნება არ არსებობს.
რატომ ვერ უზრუნველყოფს ბათუმის საქალაქო სასამართლო საჯარო ინფორმაციის სრულყოფილად გამოქვეყნებას და რატომ არ სრულდება იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მიერ დადგენილი მოთხოვნები? რატომ არ იღებს პარლამენტი კანონს, რომლითაც საკონსტიტიციო სასამართლოს 2019 წლის 7 ივნისის გადაწყვეტილების აღსრულება უნდა მოხდეს? კითხვები უპასუხოდ დარჩა. „TV25“-თან კომუნიკაცია, ბათუმის საქალაქო სასამართლოსა და იუსტიციის უმაღლეს საბჭოში არ ისურვეს. პოზიცია ვერც უმაღლესი საბჭოს იურიდიულ საკითხთა კომიტეტიდან მოვისმინეთ
მესამე სექტორს კი, ქვეყნის მართლმსაჯულებაში გამჭვირვალობის კუთხით არსებული ხარვეზების აღმოსაფხვრელად, რამდენიმე რეკომენდაცია აქვს. პირველი, პარლემტის მიერ საკანონმდებლო ცვლილებების მიღებაა. არასამთავრობო ორგანიზაცია ასევე მნიშვნელოვნად მიიჩნევს, საერთო სასამართლოების მიერ გადაწყვეტილებების სრული ტექსტების საჯაროობის უზრუნველყოფას. ცალკე პუნქტადაა გამოყოფილი სტატისტიკის წარმოების ერთიანი სტანდარტისა და მეთოდოლოგიის შემუშავება.
4
s
s
s