რა გზით შეიძლება ბავშვი C ჰეპატიტით დაინფიცირდეს და როგორ დავიცვათ ბავშვები ვერაგი სენისგან - ინფექციონისტის რჩევები
საზოგადოება
მსოფლიოში, დაახლოებით სამნახევარ მილიონ ბავშვს C ჰეპატიტის ვირუსით გამოწვეული ქრონიკული ინფექცია აქვს. ქრონიკული C ჰეპატიტის შემთხვევები ბავშვებში საქართველოშიც გვხვდება. იმისათვის, რომ მომავალი თაობა ვერაგი ვირუსისგან დავიცვათ, საუკეთესო საშუალებაა, ქვეყანაში სრულად აღმოიფხვრას C ჰეპატიტის ვირუსი, რაც C ჰეპატიტის ელიმინაციის სახელმწიფო პროგრამის უმთავრესი მიზანია. სწორედ ამ პროგრამის საშუალებით, რომელიც უფასო გამოკვლევებსა და მკურნალობას მოიცავს, საქართველო შეიძლება გახდეს მსოფლიოში პირველი ქვეყანა, რომელიც მედიკამენტის საშუალებით შეძლებს ქრონიკული C ჰეპატიტის დამარცხებას. თუ ქვეყანაში არ გვეყოლება ინფექციის მატარებელი ზრდასრული ადამიანები, არ იარსებებს ბავშვის დაინფიცირების საფრთხეც.
ბავშვის და C ჰეპატიტის შესახებ ინფექციონისტ ეკატერინე დოლმაზაშვილს ვესაუბრეთ.
- საქართველოში C ჰეპატიტის ელიმინაციის სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში ბავშვთა მკურნალობის ერთეული შემთხვევებია. ზოგადად, 12 წლამდე ასაკის ბავშვებში C ჰეპატიტის სამკურნალო ახალი მედიკამენტების, ე.წ. პირდაპირი მოქმედების ანტივირუსული აგენტების გამოყენება რეკომენდებული არ არის. რაც შეეხება 12 წლის ასაკიდან ბავშვებს, ოფიციალურად რეკომენდებულია ამ ჯგუფის ორი მედიკამენტი: სოფოსბუვირი და ჰარვონი. ჰარვონი, თავის მხრივ, წარმოადგენს ორი პრეპარატის - სოფოსბუვირის და ლედიპასვირის - კომბინაციას.
- როგორ შეიძლება ბავშვი C ჰეპატიტის ვირუსით დაინფიცირდეს?
- პირველ რიგში ვთქვათ, ზოგადად C ჰეპატიტის ვირუსის გადაცემის რა გზები არსებობს, ვირუსი შესაძლებელია გადაეცეს:
ინფიცირებული პირის სისხლის გადასხმით ან
ორგანოს გადანერგვით;
კანის მთლიანობის დარღვევის შემთხვევაში დაინფიცირებულ სისხლთან კონტაქტით;
საერთო შპრიცის გამოყენებით;
არასტერილური ინსტრუმენტების გამოყენებით (სამედიცინო პროცედურისას ან მანიკური/პედიკური/ტატუ/პირსინგის გაკეთების დროს);
იმ საოჯახო ნივთების გამოყენებით, რომელთაც შესაძლოა კონტაქტი ჰქოდეთ სისხლთან (მაგ: საპარსი, კბილის ჯაგრისი და სხვა);
დედიდან ბავშვზე - გადაცემის ე.წ. ვერტიკალური გზით;
C ჰეპატიტის ვირუსი შესაძლოა გადაეცეს სქესობრივი გზითაც.
რაც შეეხება ბავშვებში ამ ვირუსით გამოწვეული ინფექციის შემთხვევებს, ცნობილია, რომ ინფიცირების ძირითადი გზა ვირუსის დედიდან შვილზე გადაცემაა. თუმცა ბავშვის ინფიცირება შესაძლებელია ასევე ყველა იმ გზით, რომელიც არსებობს ზრდასრული პირების შემთხვევაში.
- რა უნდა ქნას ქალმა, რათა საკუთარი თავი და მომავალი შვილი დაიცვას C ჰეპატიტისგან და მასთან დაკავშირებული გართულებებისგან?
- დაავადების საპროფილაქტიკო ძირითადი საშუალებები, როგორიცაა ვაქცინა და იმუნოგლობულინი, არ არსებობს. შესაბამისად, დაავადებასთან ბრძოლის ძირითადი გზა ანტივირუსული თერაპიაა. რადგან C ჰეპატიტის სამკურნალო მედიკამენტების ორსულობისას გამოყენება ნებადართული არ არის, დედიდან შვილზე ვირუსის გადაცემის რისკის მაქსიმალურად შესამცირებლად, სასურველია, რეპროდუქციული ასაკის ქალმა, რომელიც გეგმავს ორსულობას, ჩაიტაროს გამოკვლევა C ჰეპატიტის ვირუსის საწინააღმდეგო ანტისხეულებზე და, დიაგნოზის დადასტურების შემთხვევაში, ორსულობამდე იმკურნალოს.
მკურნალობიდან რამდენ ხანში შეიძლება დაორსულება?
- მკურნალობის დასრულებიდან 6 თვის შემდეგ. გასათვალისწინებელია ანტივირუსული თერაპიის რეჟიმი. მაგალითად, მკაცრად მოწოდებულია ორსულობისგან თავის შეკავება მედიკამენტ რიბავირინის შემცველი რეჟიმით მკურნალობის პერიოდში და მკურნალობის დასრულებიდან 6 თვის განმავლობაში. რაც შეეხება ქრონიკული C ჰეპატიტის სამკურნალო ახალ საშუალებებს -პირდაპირი მოქმედების ანტივირუსულ აგენტებს, ორსულობისას მათი გამოყენების უსაფრთხოება დადასტურებული არ არის, შესაბამისად მათი გამოყენება ორსულობისას არ არის რეკომენდებული.
- წარმოადგენს თუ არა საფრთხეს მომავალი ბავშვისთვის, თუ მამას აქვს ქრონიკული C ჰეპატიტი?
- მამიდან ბავშვზე ინფექცია არ გადადის, თუმცა არსებობს C ჰეპატიტის ვირუსის სქესობრივი გზით გადაცემის ძალიან დაბალი ალბათობა, რისი გათვალისწინებითაც, სასურველია C ჰეპატიტის ვირუსის ანტისხეულებზე ტესტირება ჩაუტარდეს არა მხოლოდ ქალს, არამედ მამაკაცსაც.
- თუ დედა ინფიცირებულია, ბავშვზე ვირუსის გადადების რისკი რამდენად მაღალია?
- საბედნიეროდ, რისკი დაბალია, დაახლოებით 4-8%-ს შეადგენს; თუმცა ეს რისკი შესაძლოა დაახლოებით 25%-მდე გაიზარდოს თუ დედა C ჰეპატიტის ვირუსთან ერთად ინფიცირებულია ადამიანის იმუნოდეფიციტის ვირუსით; როდესაც ორსულს აქვს C ჰეპატიტის ვირუსით გამოწვეული ინფექცია, ბავშვს აუცილებლად უნდა ჩაუტარდეს C ჰეპატიტის საწინააღმდეგო ანტისხეულებზე ტესტირება18 თვის ასაკიდან. რაც შეეხება დაავადების მიმდინარეობას, C ჰეპატიტი ბავშვებში ნელა პროგრესირებს. შესაბამისად, ქრონიკული C ჰეპატიტის ფონზე განვითარებული ღვიძლისციროზი და ღვიძლის კიბო ბავშვებში იშვიათია. თუმცა არსებობს ფაქტორები, რომლებმაც შეიძლება დააჩქაროს დაავადების პროგრესირება. საყურადღებოა, რომ ასეთ ფაქტორებს შორისაა ჭარბი წონა, რომელიც, თავის მხრივ, დღეს აქტუალურ პრობლემას წარმოადგენს.
პ.ს. კიდევ ერთხელ შეიძლება ვთქვათ, რომ ბავშვის დაცვის საუკეთესო გზა ჯანმრთელი მშობლებია. ამიტომაც, სანამ შვილის ყოლას გადაწყვეტთ, სჯობს დაიზღვიოთ თავი, ჩაიტაროთ სკრინინგი და, საჭიროების შემთხვევაში, იმკურნალოთ. მკურნალობა საკმაოდ ხანმოკლეა, შემთხვევათა დიდ უმრავლესობაში ერთი დასახელების მედიკამენტი გამოიყენება და პაციენტს დღეში მხოლოდ ერთი აბის მიღება უწევს. C ჰეპატიტის ელიმინაციის სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში ვირუსისგან განკურნების მაჩვენებელი 98%-ს აჭარბებს; განკურნება კი, არა მხოლოდ თქვენს ჯანმრთელობას, არამედ თქვენი მომავალი შვილის ჯანმრთელობასაც დაიცავს. გაქვთ თუ არა C ჰეპატიტი - ამის დადგენაში მარტივი ტესტი დაგეხმარებათ, რომლის შედეგიც 15 წუთში გექნებათ; C ჰეპატიტის ელიმინაციის პროგრამის ფარგლებშინებისმიერი გამოკვლევა და ანტივირუსული მკურნალობა უფასოა. სკრინინგი კი მთელი ქვეყნის ტერიტორიაზე არამხოლოდ სამედიცინო, არამედ არასამედიცინო დაწესებულებებშიც, მათ შორის იუსტიციის სახლებშიცშეგიძლიათ ჩაიტაროთ.
წყარო : mshoblebi.ge/