ნოდარ სირბილაძე, ეკონომისტი - სპეციალურად TV25.GE-სთვის
საქართველოში ისევ აქტიურად დაიწყო საუბრები მინიმალური ხელფასის განსაზღვრასთან დაკავშირებით. ყველაფერი ისე ჩანს, თითქოს თუ მინიმალურ ხელფასებს შემოვიღებთ ამით დასაქმებულებს დავეხმარებით, რომ მათ ღირსეული ხელფასი მიიღონ. ჩემი აზრით, სინამდვილეში ეს მცდარია და არ მუშაობს.
ნებისმიერი ახალი რეგულაციის პირობებში ეკონომიკური აგენტები ცვლიან თავიაანთ ქცევას, რათა ამ რეგულაციებს მაქსიმალურად მოერგონ. როცა მივდივართ კომპანიასთან და ვეუბნებით, რომ მან თავის დასაქმებულს არა 300, არამედ 400 ლარი უნდა გადაუხადოს, ეს ნიშნავს იმას, რომ ორგანიზაციას ხარჯები ეზრდება. გაზრდილი ხარჯის პირობებში კი იგი მიმართავს ოპტიმიზაციას და შესაბამისად თანამშრომლების ნაწილს ამცირებს.
მინიმალური ხელფასებით იხეირებენ ის ადამიანები, რომლებიც სამსახურს ინარჩუნებენ, მაგრამ ეწირებიან ის ადამიანები, რომლებიც სამსახურს კარგავენ.
მინიმალური ხელფასების დროს სამსახურს კარგავენ ძირითადად ნაკლებად გამოცდილი ადამიანები, ანუ ახალგაზრდები. უახლესი სტატისტიკით საქართველოში ახალგაზრდებს (15-24 წლები) შორის უმუშევრობა 27.8%-ია, ანუ ყველაზე მეტ უმუშევრობას ახალგაზრდებში ვხვდებით. მინიმალური ხელფასების შემოღებით კი ჩვენ მათ უფრო ნაკლებ შანსს ვაძლევთ, რომ დასაქმდნენ, ხოლო ვინც უკვე მუშაობს გათავისუფლების საფრთხის წინაშე ვაყენებთ.
გარდა ამისა, მინიმალურმა ხელფასებმა შესაძლოა დამსაქმებელი და დასაქმებული გადაიყვანოს ჩრდილში, სადაც სახელმწიფოს არანაირი შესაძლებლობა არ ექნება რეალური სურათი დაინახოს დასაქმების მიმართულებით. არადა ისიც ვიცით, რომ ჩვენს ეკონომიკაში ჩრდილოვანი სექტორი საკმაოდ ფართოა.
კიდევ ერთი კითხვის ნიშანი კი ისაა თუ რამდენი ლარი უნდა იყოს მინიმალური ხელფასი? მაგალითად, 2019 წლის მონაცემებით, თბილისში საშუალო ხელფასი 1350 ლარი იყო, ხოლო რაჭა-ლეჩხუმში 557 ლარი. როგორ შეიძლება ამ ორივე არეალში არსებობდეს ერთი და იმავე დონის მინიამლური ხელფასი?
მინიმალური ხელფასი არის სიკეთის სახელით გაკეთებული ბოროტება. არავის არ აქვს უფლება დამსაქმებელსა და დასაქმებულის ურთიერთობაში ჩაერიოს. თუ მართლა გულწრფელად გვინდა რომ ხელფასები იყოს მაღალი, ამისთვის ჯერ ეკონომიკა უნდა განვავითაროთ, მოვიზიდოთ მეტი ინვესტიცია, არ ჩავერიოთ ბიზნეს საქმიანობაში. ეს ყველაფერი კი გააჩენს სამუშაო ძალაზე მოთხოვნას, რასაც თავის მხრივ ხელფასები ბუნებრივად მატება მოყვება.
თუ ჩვენ მარტივად, ერთი ხელის მოსმით უბრალოდ დავარეგულირებთ, ამით უფრო მეტად ცუდს გავაკეთებთ, ვიდრე კარგს.
10
s
s
s