იმისთვის რომ სახელმწიფოს კორუფციასთან გამკლავება შეძლებოდა, 2009 წელს მხილების ინსტიტუტი შექმნა. მოგვიანებით, მეტად მოქნილი მექანიზმის ასამუშავებლად, რეფორმაც განახორციელა. დაინერგა ელექტრონული პლატფორმა, თუმცა დღეს მხილების ინსტიტუტი, ფაქტობრივად უფუნქციოა. სპეციალურ ვებ-გევრდზე თითქმის არავინ შედის. სამოქალაქო ორგანიზაციები ორ მიზეზზე საუბრობენ. ერთია ის, რომ მხილების ინსტიტუტის სრულფასოვანი მუშაობისთვის, პოლიტიკური ნება არ არის და მეორე, იგი გაიგივებულია ჩაშვებასთან, რაც ქართული გაგებით დიდი ცოდვაა, ანუ საქმე გავაქვს უდიდეს მენტალურ პრობლემასთან. გაზრდილი კორუფციული ფაქტები საჯარო სამსახურებში. რატომ ვერ მუშაობს მხილების ინსტიტუტი საქართველოში
ეს არც თუ ისე შორი წარსულია. არქივი ბოლო 2 წლისაა. კორუფციული გარიგებები, ქრთამის აღების შემთხვევები, ფულის მოთხოვნისა და გადაცემის ფაქტები ქართული რეალობისთვის უცხო არ არის. ის, რაც მედიაში ვერ ხვდება, ხვდება შინაგან საქმეთა სამინისტროს სტატისტიკაში. უწყების თანახმად, მხოლოდ მიმდინარე წელს, სამოხელეო დანაშაული ჯამში 88 ფაქტია.
შინაგან საქმეთა სამინისტროს თუ დავეყრდნობით, სამოხელეო დანაშაული გასულ წელს ჯამში 113 იყო, ხოლო მიმდინარე წლის მხოლოდ პირველ კვარტალში 88. სხვაობა დიდი არ არის, გამოდის, რომ ამ ტენდენციით წლის ბოლომდე ციფრების კიდევ უფრო მატებას უნდა ველოდოთ. რა იწვევს მზადრ კორუფციას? მესამე სექტორში ამბობენ, რომ მთავარი პრობლემა მხილების ინსტიტუტის სისუსტე და გაუმართავი მუშაობაა.
მამხილებელთა ინსტიტუტი კორუფციასთან საბრძოლველად 2009 წელს შეიმქნა. 6 წლის შემდეგ მის დასახვეწად რეფორმაც განხორციელდა, დაინერგა ელექტრონული პლატფორმა, რომელსაც ანონიმური მხილების საშუალებაც უნდა მოეცა. დღეს ეს პორტალი უფუნქციოა. მიტოვებულია საჯარო სამსახურის ბიუროს მიერ ადმინისტრირებული ვებგვერდიც, რომლითაც საჯარო მოსამსახურეები თითქმის არ სარგებლობენ. 2015-დან 2019 წლამდე ბათუმის მერიასა და საქალაქო სასამართლოში ასეთი არც ერთი, საკრებულოში -კი 3 განცხადება დაფიქსირდა, „საერთაშორისო გამჭვირვალობა- საქართველოში“ ამბობენ, რომ წლების განმავლობაში ქაღალდზე დარჩენილი, უფუნქციო მექანიზმის ასამუშავებლად პირველ რიგში, პოლიტიკური ნებაა აუცილებელი.
მხილება ზოგადი კულტურული კონტექსტიდან გამომდინარე ღალატსა და ჯაშუშობასთანაა დაკავშირებული. მარტივად რომ ვთქვთ, ასეთ პირს „ჩამშვებს“ უწოდებენ. სწორედ ერთ-ერთი მიზეზი ესეცაა, რომ ინსტიტუტს საქართველოში ფუნქციონირება უჭირს. ერთი მხრივ, თუ კი მამხილებელი პირი საჯარო სამსახურში შესაძლო სამართალდარღვევაზე აცნობებს პასუხისმგებელ უწყებას, ანუ სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ადამიანსა თუ დაწესებულებას აბეზღებს, მეორე მხრივ, ის საზოგადოებრივ სიკეთეს სჩადის. მხილების კულტურის ასამაღლებლად ცნობიერების გაზრდის აუცილებლობაზე საუბრობენ მესამე სექტორში.
რატომ არ არის მხილების მექანიზმი ეფექტური და რა მიდგომები აქვს მის დასახვეწად სამომავლოდ სახელწიფოს? კითხვებზე პასუხის გაცემა უმაღლესი საბჭოს ოცნების გუნდში არ ისურვეს. მამხილებელთა ინსტიტუტი „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონით რეგულირდება. ბოლო ხუთი წლის ანალიზი აჩვენებს, რომ კანონმდებლობასა და სისტემაში არსებული ხარვეზების გათვალისწინებით რთულია იმის პროგნოზირება, როდის ექნება ქვეყანას გამართული და ქმედითი მექანიზმი.
3
s
s
s